Kwiecień to miesiąc świadomości autyzmu. Szacuje się, że na świecie zaburzenia ze spektrum autyzmu ma mniej więcej jedna na sto osób. Każda z tych osób prowadzi codzienne życie, korzysta z miejsc publicznych, robi zakupy, chodzi do kina czy galerii. Charakterystyczna dla spektrum autyzmu nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne często sprawia, że takie wyprawy są dla nich bardzo męczące, dlatego wiele sklepów i instytucji wprowadza różne udogodnienia. Sprawdźcie, jakie wsparcie oferują osobom w spektrum warszawskie instytucje kultury i sklepy.
Spis treści
Sklepy i galerie handlowe
Galeria Północna
W trosce o osoby, które poszukują wytchnienia od głośnych dźwięków i nadmiaru bodźców Galeria Północna wprowadziła godziny ciszy. W każdy czwartek, począwszy od 7 kwietnia, w godzinach 10:00 – 12:00 wyciszana jest muzyka i komunikaty reklamowe, a także przygaszane jest oświetlenie w pasażach galerii. Głośna muzyka i silne oświetlenie mogą wywoływać ogromny dyskomfort u osób w spektrum autyzmu, małych dzieci, seniorów oraz innych ludzi, których dotyka nadwrażliwość sensoryczna. Delikatne, przygaszone światło i brak dodatkowych bodźców wprowadzony został także dla osób, które po prostu nie lubią zgiełku i hałasu.
Galeria Północna, ul. Światowida 17
Empik
Ciche Godziny obowiązują bezterminowo, we wszystkich salonach sieci Empik w Polsce, w każdy wtorek w godzinach: 11:00 – 13:00, a także w każdy czwartek od 19:00 do 21:00.
Empik, lista salonów TUTAJ
Lidl
Ciche godziny w Lidlu obowiązują bezterminowo we wszystkich sklepach sieci Lidl, w każde piątki w godzinach 8:00 – 10:00 oraz w soboty od 19:00 do 21:00.
Lidl, lista sklepów TUTAJ
Aldi
We wtorki od 8.00 do 10.00 i w soboty od 18 do 20 sieć ALDI dołącza do akcji „Ciche Godziny”. W trosce o komfort zakupów osób w spektrum autyzmu i ich bliskich w określonych dniach i godzinach we wszystkich sklepach ALDI zostanie wyłączona muzyka, a osoby w spektrum autyzmu będą mogły skorzystać z oznaczonych kas pierwszeństwa. Start akcji w ALDI wpisuje się w coroczną kampanię społeczną „Polska Na Niebiesko”, organizowaną przez Fundację JiM, której finał ma miejsce 2 kwietnia, w Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Jej celem jest budowanie świadomości autyzmu i akceptacji dla osób w spektrum oraz zwrócenie uwagi na historie, z jakimi mierzą się każdego dnia.
ALDI, lista sklepów TUTAJ
Auchan
„Godziny ciszy” będą obowiązywać w każdy wtorek w godzinach od 15.00 do 17.00 we wszystkich placówkach sieci. To wyjątkowy czas, w którym osoby ze spektrum autyzmu oraz zaburzeniami pokrewnymi, będą mogły spokojnie zrobić zakupy.
Auchan, lista sklepów TUTAJ
Carreffour
W sklepach objętych testami akcji, od poniedziałku do soboty, na 60 minut zostaną przygaszone światła, wyłączona muzyka oraz przestaną być nadawane komunikaty głosowe. Zwolni się też tempo obsługi klientów na linii kas. „Ciche godziny” będą odbywały się codziennie między 15:00 a 16:00.
Carrefour BIO Warszawa, ul. Pełczyńskiego 5
Hipermarket Carrefour Warszawa, ul. Wołoska 12
Stokrotka
Ciche Godziny w Stokrotce odbywają się w środy w godz. 8:00 – 10:00 oraz soboty w godz. 17:00 – 19:00.
Stokrotka, lista sklepów TUTAJ
Galeria Młociny
W każdy wtorek w godzinach 15:00-18:00 w centrum handlowym będzie przygaszone światło, wyłączona muzyka, a ogłoszenia głosowe zostaną ograniczone do minimum. Wszystko po to, aby zakupy były komfortowe dla osób wrażliwych na dużą ilość bodźców.
Galeria Młociny, ul. Zgrupowania AK Kampinos 15
Atrium Promenada
Atrium Promenada chce być miejscem przyjaznym i otwartym dla wszystkich gości dlatego przestrzenie centrum handlowego staną się bardziej dostępne dla osób w spektrum autyzmu i z zaburzeniami sensorycznymi. Centrum handlowe organizuje akcję „Godziny ciszy pomagają”, oferując możliwość robienia zakupów w warunkach sprzyjających klientom nadwrażliwym na bodźce zewnętrzne. W każdy wtorek w godzinach od 10.00 do 11.00 w Atrium Promenada ograniczone będą ostre i mrugające światła, wyeliminowane komunikaty głosowe, przyciszona muzyka i telewizory. Wszystko po to, aby pomóc osobom w spektrum zrobić zakupy w komfortowych dla nich warunkach.
Atrium Promenada, ul. Ostrobramska75C
Atrium Targówek
W każdy poniedziałek w godz. 10:00 – 12:00 obowiązują godziny ciszy. Co to oznacza?W centrum będzie wyciszona muzyka oraz przygaszone światło. To ukłon w stronę osób ze spektrum autyzmu, które chciałyby komfortowo i w spokoju zrobić. Partnerem akcji jest Krajowe Towarzystwo Autyzmu.
Atrium Targówek, ul. Głębocka 15
Teatry i kina
Teatr Baj
Program Baj bez Barier realizowany jest w teatrze od 2012 roku. Widzom ze spektrum autyzmu służy pomocą w wyborze spektaklu oraz w odnalezieniu się w przestrzeni teatru i obowiązujących w niej zwyczajach, zwłaszcza podczas pierwszych wizyt. Teatr realizuje także specjalne warsztaty teatralne dostosowane do potrzeb określonych grup osób z dysfunkcjami.
Teatr Baj, ul. Jagiellońska 28
Teatr Lalek Guliwer
Tutaj przed przedstawieniem można skorzystać z Przedprzewodnika, który pozwoli przygotować się do samej wizyty i dowiedzieć więcej o spektaklu. W repetruarze specjalne spektakle dla osób o różnej wrażliwości sensorycznej, w tym dla osób w spektrum autyzmu.
Podczas wizyty w teatrze widzowie mogą też skorzystać z Pokoju Wyciszeń, czyli pokoju rozładowania napięcia i wyregulowania emocji.
Teatr Guliwer, ul. Różana 16
Cinema City
Cinema City wraz z Autypilot – podróże w świat dzieci z autyzmem i Fundacją Pomoc Autyzm są współorganizatorami programu: „KINO PRZYJAZNE SENSORYCZNIE”. Od stycznia 2018 Cinema City, jako partner inicjatywy, otworzył swoje sale na specjalne, cykliczne projekcje, które pozwolą dzieciom i rodzicom, a także młodzieży i dorosłym z autyzmem cieszyć się filmową rozrywką. Przyjazne sensorycznie pokazy filmowe, które uwzględniają specyficzne trudności osób ze spektrum autyzmu, są wspaniałą okazją do korzystania z oferty kulturalnej. W czasie tych pokazów światła są przygaszone, dźwięk jest cichszy niż zwykle, nie ma zasady całkowitej ciszy na widowni, sala jest wypełniona częściowo, opiekunowie nie ponoszą opłat za wejście.
Cinema City, lista kin TUTAJ
Muzea i galerie
Muzeum nad Wisłą
Na wystawach w Muzeum nad Wisłą są prace z dźwiękiem i może być głośno. W każdy wtorek od 15:00 do 17:00 obowiązują „ciche godziny”, nie są organizowane żadne wydarzenia, a intensywne dźwięki i światło są wyłączone. Ze strony internetowej można także pobrać przewodnik, który pozwoli przygotować się do wizyty w Muzeum (Przewodnik po Muzeum nad Wisłą) oraz plan budynku Muzeum (Plan Muzeum nad Wisłą). Na wystawach w Muzeum nad Wisłą organizowane są spotkania dla dorosłych i rodzin, na których osoby w spektrum autyzmu będą czuć się komfortowo. Spotkania połączone są ze zwiedzaniem wystawy. Istnieje również możliwość zorganizowania dodatkowych oprowadzań i warsztatów dla grup zorganizowanych.Po wcześniejszym zgłoszeniu takiej potrzeby (z minimum z pięciodniowym wyprzedzeniem) istnieje możliwość dostosowania do indywidualnych potrzeb dziecka wszystkich działań organizowanych w Muzeum.
Muzeum nad Wisłą – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 22
Zachęta
W celu umożliwienia osobom ze spektrum autyzmu przygotowania się do wizyty Zachęta wraz z Fundacją SYNAPSIS przygotowała przewodniki:PRZEWODNIK PRZED WIZYTĄ W ZACHĘCIE (PDF), PRZEWODNIK PRZED WARSZTATAMI W ZACHĘCIE (PDF). Raz w miesiącu rodzinne warsztaty Warsztaty na wystawach i wokół kolekcji Zachęty skierowane do rodzin z dziećmi ze spektrum autyzmu. Pod okiem edukatorów rodziny zwiedzają wystawę, poznają dzieła sztuki współczesnej i twórczo się bawią. Warsztaty są rodzinnymi spotkaniami ze sztuką, więc biorą w nich udział zarówno dzieci z ASD, jak i ich rodzeństwo i rodzice. Warsztaty prowadzone są przez edukatorów Zachęty przeszkolonych przez terapeutów Fundacji SYNAPSIS i świadomych potrzeb osób z autyzmem. Grupy warsztatowe są niewielkie, a edukatorzy dysponują zestawami piktogramów do objaśniania pojęć używanych podczas zajęć.
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, ul. Pl. Małachowskiego 3
Centrum Nauki Kopernik
Przed wizytą można zapoznać się ze specjalnie przygotowanym przewodnikiem a poza terenem wystaw znajduje się pomieszczenie, w którym można się wyciszyć. Izoluje ono od hałasu i obecności innych osób. Organizatorzy zalecają też zabranie ze sobą słuchawek wyciszających, bo na terenie wystawy często jest głośno. Zwykle w pierwszą środę miesiąca (w 2022 roku są to: 5 stycznia, 2 marca, 6 kwietnia, 4 maja, 1 czerwca, 7 września, 5 października, 2 listopada, 7 grudnia) w godzinach 13.00-18.00 obowiązują „Ciche godziny”, aby osoby z autyzmem oraz nadwrażliwością sensoryczną mogły korzystać z oferty CNK bez niepotrzebnego stresu, lęku czy oceniających spojrzeń. Podczas cichych godzin wyłączane są głośne eksponaty i Teatr Wysokich Napięć. Urządzenia emitujące ostre światło i światło stroboskopowe oddzielane są od innych i oznaczane. W kasie dla osób uprzywilejowanych (nr. 5) można zakupić bilet bez dłuższego stania w kolejce.
Centrum Nauki Kopernik, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 20
Muzeum Narodowe
W Muzeum Narodowym raz w miesiącu odbywają się warsztaty dla dzieci ze spektrum autyzmu. Podczas każdego spotkania dzieci poznają muzeum i prezentowane w nim zabytki poprzez zagadki, łamigłówki i zadania wymagające spostrzegawczości i rozwijające współpracę pomiędzy uczestnikami zajęć. W Galerii Sztuki XIX Wieku (1 piętro) znajduje się pokój rodzinny i wyciszenia.
Muzeum Narodowe w Warszawie, al. Jerozolimskie 3
Muzeum Azji i Pacyfiku
Wyciszenie Muzeum Azji i Pacyfiku w każdą niedzielę od 16 do 18 skierowane jest do osób w spektrum autyzmu, do osób wysoko wrażliwych oraz do tych, którzy chcą zwiedzić muzeum bez nadmiaru bodźców. Dodatkowe wyciszenie i przygaszenie wystaw oraz przestrzeni Muzeum pozwoli na komfortowe zwiedzanie widzom wysoko wrażliwym, osobom w spektrum autyzmu oraz wszystkim, którzy potrzebują ciszy i spokoju w trakcie wizyty. W trakcie „Cichych godzin” muzyka i multimedia na wystawach pozostaną wyłączone ,a poza wystawami pomieszczenia będą przyciemnione.
Muzeum Azji i Pacyfiku, ul. Solec 24
Muzeum Historii Żydów Polskich Polin
W kasach, Miejscu Edukacji Rodzinnej oraz Centrum Edukacyjnym dostępne są słuchawki wyciszające. Słuchawki są dostępne bezpłatnie, bez konieczności wcześniejszej rezerwacji. Dostępny jest także „Przed-przewodnik”, który przybliża przebieg wizyty w muzeum, pokazuje czego można się spodziewać w trakcie odwiedzin w Muzeum POLIN. Przed wizytą można również obejrzeć wirtualny spacer po wystawie stałej, który pozwala zapoznać się wcześniej z przestrzenią wystawy. Na poziomie -1 znajduje się pokój wyciszenia. Pomieszczenie izoluje od hałasu i obecności innych osób. Zapytaj obsługę muzeum jak dotrzeć do pokoju wyciszenia. Zazwyczaj najmniejszy ruch w muzeum jest w piątki i niedziele po godzinie 15:00. Muzeum organizuje również warsztaty rodzinne, spacery sensoryczne i koncerty przyjazne sensorycznie.
Muzeum Warszawy
Dla osób z niepełnosprawnością intelektualną i ze spektrum autyzmu opracowane zostały trzy broszury z tekstem łatwym do czytania:
1) Broszura Rzeczy warszawskie i ich muzeum. Krótki przewodnik.
2) Broszura Muzeum Warszawy, która jest informatorem o wszystkich oddziałach Muzeum Warszawy.
3) Karta zadań do zwiedzania wystawy stałej Poznaj Rzeczy warszawskie wersja łatwiejsza dla młodszych odwiedzających.
W muzeum organizowane są również zajęcia dla rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami.
Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28
Łazienki Królewskie
W Łazienkach odbywają się Zajęcia na zamówienie dla dzieci, młodzieży i dorosłych z niepełnosprawnościami intelektualnymi oraz zaburzeniami (Zespół Aspergera, autyzm). Poznaj Pałac na Wyspie, Za kulisami teatru, Ogród łazienkowski. Wszystkie warsztaty skierowane są do trzech grup wiekowych: dzieci, młodzież, dorosłych.
Łazienki Królewskie, ul. Agrykola 1
Stacja Muzeum
W miesiącach maj, czerwiec, wrzesień, październik realizowany jest tu projekt „Nocne Sowy” dla rodzin z dziećmi ze spektrum autyzmu. Jest to spotkania z edukatorem dla dorosłych ze spektrum autyzmu lub dla rodzin z dziećmi ze spektrum autyzmu. W tym czasie muzeum jest już zamknięte, więc panuje w nim przyjemna cisza i spokój, to czas kiedy zabytkowe lokomotywy przestają gwizdać.Oprowadzanie odbywa się w salach wystawowych i skansenie, a ścieżka dopasowana jest do potrzeb uczestnika. Jednorazowo w wydarzeniu może wziąć udział jedna rodzina. Terminy spotkań w 2022 roku: każdy wtorek w miesiącach kwiecień, maj (oprócz 3 maja), czerwiec, wrzesień, październik. Start: godz. 18:00. Czas trwania: 60 min. Obowiązują zapisy. Wstęp bezpłatny.
Stacja Muzeum, ul. Towarowa 3
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tutaj czeka na Was przewodnik przygotowujący do wizyty w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, który został przygotowany z myślą o dzieciach ze spektrum autyzmu. Przewodnik przygotowuje do wizyty w pałacu. Dzięki niemu będziecie mogli pokazać dziecku trasę zwiedzania krok po kroku i uprzedzić je o ewentualnych trudnościach oraz zapoznać z zasadami zwiedzania. Z myślą o łatwiejszym komunikowaniu przez dzieci swoich potrzeb z tyłu przewodnika znajduje się również zbiór zwrotów w postaci piktogramów. Przewodnik oprócz informacji praktycznych zawiera również bardzo podstawowe informacje merytoryczne o pałacu. Ponieważ został napisany z myślą o najmłodszych zwiedzających, język tej publikacji jest uproszczony. Przewodnik został przygotowany przy współpracy z Fundacją SYNAPSIS, która sprawowała opiekę merytoryczną pod względem przydatności przewodnika dla dzieci ze spektrum autyzmu.
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16
Kawiarnie
Klubokawiarnia Życie jest fajne
Klubokawiarnia Życie jest fajne to miejsce pracy dorosłych autystów. Tu znajdują dostosowaną do swych możliwości pracę, a po pracy rozrywkę. To pierwsze takie miejsce w Polsce i jedno z pierwszych na świecie. Jest to także miejsce w którym spotykają się i dobrze czują osoby zdrowe i niepełnosprawne, starsze i młodsze, z różnych środowisk.Wielu gości podkreśla że tutejsza atmosfera jest niepowtarzalna właśnie dzięki otwartości, a także niezobowiązującemu luzowi, które wynikają ze specyfiki pracy osób autystycznych. W klubokawiarni odbywają się liczne wydarzenia kulturalne i społeczne – koncerty, wernisaże i wystawy plastyczne, spotkania miłośników gier planszowych, warsztaty (np. nauka języka migowego), debaty i panele dyskusyjne.
Klubokawiarnia Życie jest Fajne, ul. Grójecka 68
Klubokawiarnia Pożyteczna
To miejsce przyjazne dla wszystkich. Każdy z gości w zacisznym lokalu będzie miał wybór: czy ukryć się na moment przed szaloną gonitwą dnia codziennego, czy też spokojnie nadrobić zaległości medialne. Klubokawiarnia jest elementem szerokiego programu stopniowego usamodzielniania osób z lekką i umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną.
Klubokawiarnia Pożyteczna, al. Niepodległości 135
Sale i place zabaw
Ogród sensoryczny w Parku Bródnowskim
Jego głównym założeniem jest uwzględnienie oddziaływania na wszystkie pięć zmysłów: węchu, wzroku, dotyku, słuchu i smaku. W ogrodzie zamontowane zostały m.in. zamgławiacze, urządzenia do zabawy takie jak boiska, karuzela, huśtawka typu bocianie gniazdo, piaskownica dla dzieci na wózkach inwalidzkich, ścianki sensoryczne i edukacyjne.
Park Bródnowski, przedłużenie ul. Poborzańskiej
Sensorysie
Największa sensoryczna przestrzeń, stworzona całkowicie z myślą o prawidłowym rozwoju zmysłów i zdolności poznawczych u dzieci. Na powierzchni ponad 800 m² znajdziecie wyjątkową salę zabaw, labirynt sensoryczny oraz bogatą ofertę zajęć i warsztatów dla dzieci i rodziców. Więcej o tym miejscu przeczytacie TUTAJ.
Sensorysie, ul. Różana 8
Park Sensoryczny w Pruszkowie
Park sensoryczny, który oddziałuje na wszystkie pięć zmusłów.Można tu korzystać z placu z kolorowymi luksferami, pola piaskowego, ogrodu smaków i zapachów, amfiteatru ze ścianą manipulacyjną czy ścieżki bosych stóp. Jest też las hamaków, czyli miejsce wypoczynku, wyciszenia i kontemplacji.
Park Sensoryczny w Pruszkowie, pomiędzy ulicami Partyzantów i Wapienną
Inne
Centrum Wsparcia Uniwersytetu Warszawskiego
Centrum Wsparcia Akademickiego BON oferuje wsparcie studentom ze spektrum autyzmu (m.in. z zespołem Aspergera lub autyzmem) w funkcjonowaniu na uczelni.
Przedszkole specjalne nr 438 i Szkoła Specjalna nr 6
Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 10 jest placówką dla dzieci i młodzieży z autyzmem. Dzieci ze szkoły i przedszkola zmagają się z wieloma wyzwaniami, a wyzwaniem dla pracowników zespołu stało się stworzenie miejsca przyjaznego dzieciom, odpowiadającego ich potrzebom. Dzieci, nauczyciele i rodzice wspólnie odkrywają zasady otwartego, elastycznego podejścia do uczenia się, do przestrzeni, a także do drugiego człowieka. Przedszkole ma 8 sal dydaktycznych, sale do zajęć rewalidacyjnych (terapia mowy, integracja sensoryczna, muzykoterapia). W jego wnętrzu znajduje się patio, wyposażone w ławeczki i mini-źródełko spełniające rolę relaksacyjno-terapeutyczną. W każdym oddziale przedszkolnym oraz klasie uczy się maksymalnie 4 dzieci. Nad ich edukacją czuwa pedagog specjalny, którego działania wspiera pomoc nauczyciela.
Zespół szkolno-przedszkolny nr 10, ul. Tarchomińska 4
Narodowy Fundusz Zdrowia
Cicha godzina we wszystkich wojewódzkich oddziałach NFZ obowiązuje we wtorki od 14 do 15. W tym czasie w oddziałach NFZ panują specjalne warunki: światła są wygaszone lub przyciemnione, a telefony i komunikaty głosowe wyciszone. Rozmowy są prowadzone – zarówno przez pracowników, jak i klientów – w sposób cichy i niezakłócający spokoju – informuje NFZ. Dodatkowo osoby ze szczególnymi potrzebami oraz ich opiekunowie mogą także skorzystać z wydłużonego, trzydziestominutowego czasu obsługi w odizolowanym, wyciszonym pomieszczeniu. Taką wizytę może zarezerwować każdy w oddziale wojewódzkim właściwym dla miejsca zamieszkania. Można to zrobić przez stronę internetową lub Telefoniczną Informację Pacjenta.